سینا ابهری

 

تحقیقات نشان می دهد که 18.8 درصد از افرادی که در طول زندگی خود فوبیا را تجربه می کنند، به اختلال مصرف مواد نیز مبتلا می شوند. این آمار با وجود ناچیز بودن رابطه فوبیا و مصرف مواد را نشان می دهد.

فوبیا و سوء مصرف مواد گاهی اوقات می توانند با هم اتفاق بیفتند، به خصوص اگر فردی از مواد مخدر یا الکل برای خوددرمانی اضطراب یا درمان فوبیا استفاده کند. فوبیا احساسات ناخوشایندی ایجاد می کند که مواد مخدر یا الکل به طور موقت آن ها را تسکین می دهد.

فوبیا زمانی تشخیص داده می شود که فرد ترس شدیدی از یک مورد یا موقعیتی مانند عنکبوت یا رانندگی داشته باشد. برای تشخیص فوبیا، فرد باید ترسی را نشان دهد که بیش از خطر واقعی مربوط به مورد یا موقعیت است. ترس همچنین باید فراتر از چیزی باشد که یک فرد معمولی تجربه می کند و زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد.

به طور مثال فردی که فوبیا ارتفاع را تجربه می کند ممکن است از بسیاری از موقعیت ها دوری کند و بسیاری از موقعیت های تفریحی یا شغلی را به دلیل ترس بیش از اندازه خود از دست دهد. تشخیص فوبیا بهتراست به وسیله روانشناس یا روانپزشک صورت بگیرد.

اثرات سوء مصرف مواد مخدر بر فوبیا

سوء مصرف مواد مخدر می تواند علائم فوبیا را بدتر کند. برخی از داروها، مانند کوکائین و مت آمفتامین، می توانند باعث اضطراب و پارانویا شوند. استفاده از این داروها می تواند ترس و اضطراب مرتبط با منبع فوبیا را افزایش دهد.

مصرف طولانی مدت مواد مخدر و  ترک دارو  نیز می تواند منجر به اضطراب و بدتر شدن فوبیا شود. در حالی که مواد مخدر ممکن است به فرد کمک کند فوبیا را به طور موقت فراموش کند، سوء مصرف مداوم مواد می تواند منجر به اعتیاد شود.

 

بر اساس این تحقیقات، فوبیا و اعتیاد می توانند اختلالات همزمان باشند.

در میان افراد مبتلا به فوبیای خاص، 7 درصد در طول زندگی خود اختلال مصرف الکل را تجربه می کنند و 9 درصد نیز با اختلال مصرف مواد مخدر تشخیص داده می شوند.

سایر فوبیاها و آمار اعتیاد نشان می دهد که میزان شیوع اعتیاد در طول زندگی بالاتر در بین افراد مبتلا به فوبیای مادام العمر است. یک مطالعه  نشان داد که 18.8 درصد از افراد مبتلا به فوبیای مادام العمر نیز در مقطعی از زندگی خود دچار اختلال مصرف مواد مخدر می شوند.

همین مطالعه نشان داد که وقوع همزمان بین فوبیا و اختلالات خاص مصرف مواد مخدر به شرح زیر است:

اختلالات مصرف ماری جوانا:  14.9 درصد

اختلالات مصرف آمفتامین:  4.9 درصد

اختلالات مصرف کوکائین:  4.8 درصد

اختلالات مصرف توهم زا:  3.9 درصد

اختلالات مصرف مواد افیونی:  2.8 درصد

توجه به این نکته ضروری است که این مطالعه رابطه بین اختلالات اضطراب اولیه  و اختلالات مصرف مواد را ارزیابی کرد، به این معنی که افرادی که فوبیایی داشتند که در نتیجه مصرف مواد مخدر ایجاد شده، در مطالعه وارد نشدند.

آیا فوبیا می تواند منجر به اعتیاد به مواد مخدر شود؟

این امکان وجود دارد که افراد مبتلا به فوبیا به مواد مخدر اعتیاد پیدا کنند. برخی تحقیقات  نشان می دهد که افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، مانند فوبیا، ممکن است از داروها برای درمان علائم خود استفاده کنند که می تواند منجر به  اختلال مصرف مواد شود. به عنوان مثال، اگر فردی به طور مکرر از مواد افیونی برای آرام کردن اضطراب فوبیا استفاده کند، ممکن است فرد به این مواد معتاد شود.

همچنین عواملی مانند ژنتیک خطر ابتلا به فوبیا و اعتیاد را افزایش می دهد و احتمال ابتلا به اختلالات مصرف مواد را برای برخی از افراد مبتلا به فوبیا افزایش دهد. کارشناسان گزارش می دهند  که بیشتر افراد قبل از تشخیص اختلال مصرف مواد دچار اختلالات اضطرابی می شوند.

درمان فوبیا و اختلالات مصرف همزمان مواد

درمان فوبیا و اختلالات مصرف مواد که با هم اتفاق می‌افتند مستلزم پرداختن به هر دو تشخیص است. درمان جامع معمولاً شامل دارو درمانی و نوعی درمان ریشه ای است.

داروها باید همیشه با رویکردهای مشاوره مانند درمان شناختی رفتاری ترکیب شوند تا به مسائل روانی اجتماعی مرتبط با اعتیاد و فوبیا رسیدگی شود. علاوه بر این هنگام دارو درمانی باید نکات دیگری نیز رعایت شود، مثلا دارو همیشه باید زیر نظر دکتر مصرف شود و حتی دوز آن باید توسط دکتر تعیین شود. در صورتی که احساس می کنید به دارو درمانی نیازی ندارید با دکتر خود صحبت کنید و برای توقف به مرور دوز آن ها را کم کنید، ترک ناگهانی دارو خود می تواند عوارض شدیدی را به همراه داشته باشد.

منبع : رابطه فوبیا و مصرف مواد| بهترین روش درمان فوبیا